Voor ik kennis maakte met IgniteNow had ik geen idee van de omvang en de impact van het koken op houtvuren. Een schrikbarende 2,4 miljard mensen doen dat (bron: WHO). Met grote gezondheidsschade door het inademen van de vrijkomende rook, een enorme CO2 uitstoot en ontbossing op grote schaal.
De laatste week van deze Afrikareis bezoek ik partijen die samen met IgniteNow in Oeganda werken aan de oplossing van dit probleem: universiteiten, ondernemers en een NGO. Het is weer even schakelen, maar opnieuw heb ik het naar m'n zin. Het komt voor een groot deel door de bevlogenheid van de mensen die ik spreek, allemaal mensen met een missie.
Het onderwerp is nieuw, dus ik leer een hoop. Voorheen heb ik me nooit afgevraagd hoe houtskool wordt gemaakt, laat staan hoe bio-char (de duurzame variant) tot stand komt. Ik heb in een ochtend op de Universiteit van Gulu een stoomcursus. Zij doen onderzoek naar efficiënte manieren om die bio-char te maken, maar ook hoe je biogas kunt gebruiken. Ze hebben in de Covid tijd een systeem ontwikkeld waarbij de uitwerpselen van vijf koeien voldoende oplevert voor een gezin om dagelijks te koken. Die vijf koeien is best veel, maar dit project geeft wel aan dat er een hoop kennis en creativiteit aanwezig is op de universteit.
Van Gulu reis ik naar de hoofdstad Kampala. Al meteen bij het naderen van de stad doemt er smog op. Die blijkt ook hardnekkig te blijven hangen tussen de heuvels die de stad omringen. Ik heb gelukkig een hotel dat iets buiten het centrum ligt en ruim is opgezet. Een oase van rust kan ik het niet noemen, maar het is er toch goed toeven.
Samen met projectpartner David Kamukama (Truvalu) bezoek ik twee heel verschillende producenten: één met een vrij traditionele stove, maar wel eentje die je zowel voor hout, houtskool en bio-char kunt gebruiken. De stoves van Ecostove zijn geavanceerder qua design: gestookt met houtskoolsnippers op vulkaansteen en met een zonnepaneel dat een ventilator voedt om de luchttoevoer te regelen. Alle stoves zijn stukken efficiënter dan het open vuur, de beste stoves doen het wel tot 80% beter; tel uit je winst.
IgniteNow heeft voor ogen alleen nog met biologisch restafval te stoken. Eigenlijk is zo'n stove met biologisch afval op dit moment een van de eenvoudigste manieren om op grote schaal CO2 reductie te realiseren, nog los van het feit dat het dus longziektes fors terugbrengt en ontbossing tegen gaat.
Vrijdag en zaterdag bezoek ik nog een universiteit en twee andere producenten. Een belangrijke doelstelling van deze week is om ook veel beeldmateriaal te schieten. Dat wordt wat eenzijdiger dan ik had gehoopt, omdat ik vooral veel ontwikkel-en productieomgevingen zie en tot nu toe weinig gebruikers in de praktijk. Ik hoop dat hiaat zaterdag wat te kunnen vullen.
Ik denk dat dit de voorlaatste blog is op deze reis. Maandag verschijnt er nog een. En die mag je zeker niet missen!
